کلید اتوماتیک کمپکت چیست؟

کلید های اتوماتیک کمپکت یا Molded Case Circuit Breaker که به اختصار در صنعت برق با MCCB شناخته می شوند؛ یکی از انواع قطع کننده ها و تجهیزات حفاظت برق فشار ضعیف و متوسط در این صنعت به شمار می آیند.
کلید های اتوماتیک کمپکت یک خاصیت مهم و کاربردی نسبت به دیگر قطع کننده ها و تجهیزات حفاظتی تابلوهای برق دارند؛ این خاصیت مهم، قابلیت قطع کلید در زیر جریان بار است. این قابلیت به ما اجازه می دهد تا از تجهیزات پایین دستی کلید در مقابل اتصال کوتاه و اضافه بار محافظت کنیم همچنین شناسایی افت ولتاژ از دیگر خصوصیات مهم این کلید ها به شمار می رود.
کلید های اتوماتیک در ابتدا در ابعاد بزرگ تری ساخته می شدند اما با پیشرفت تکنولوژی و به مرور زمان، کلید های اتوماتیک کمپکت با ابعاد کوچک تر، رنج جریانی وسیع تر و قدرت قطع بالاتر جایگزین کلید های قبلی در بازار شدند.
به طور کلی و با مشاهده برندهای مختلف موجود در بازار ایران، می توان گفت که در حال حاضر کلید های اتوماتیک کمپکت در بازه جریانی 16 الی 1600 آمپر موجود بوده و به فروش می رسند.

کلید اتوماتیک کمپکت چیست؟

 

مزایای کلید های اتوماتیک کمپکت چیست؟

کلید های اتوماتیک کمپکت به سبب تنوع و قابلیت بالایی که برای حفاظت از تجهیزات برق صنعتی دارند؛ دارای مزایای بسیاری هستند. اما به طور خلاصه می توان به این مزایا اشاره کرد:

1- با توجه به اینکه کلید اتوماتیک کمپکت در سه حالت ON، OFF و Trip کار می کند؛ می توان در صورت بروز مشکل و قطع مدار توسط کلید، به سرعت آن ها را آماده به کار و مجدداً مدار را فعال کرد.
2- وجود تجهیزات جانبی متنوع مانند کنتاکت های کمکی، این امکان را به ما می دهند تا بتوانیم با استفاده از المان های تابلویی مانند چراغ سیگنال از وضعیت کلید با خبر شده و یا تجهیز دیگری را فعال کنیم.
3- چنانچه در مدار اتصال کوتاه رخ دهد یا جریان کشی بیش از حد مجاز کلید داشته باشیم؛ کلید عمل قطع را می تواند انجام دهد.
4- وجود رله هایی همچون آندر ولتاژ باعث تقویت بخش حفاظت کلید می شود؛ در این صورت چنانچه در مدار افت ولتاژ داشته باشیم، کلید به حالت قطع می رود.
5- وجود تجهیز جانبی مانند موتور به ما کمک می کند تا کلید را از راه دور تحت کنترل و فرمان خود در آوریم.

 

کاربرد های کلید اتوماتیک کمپکت چیست؟

1- محافظت از تابلوهای برق فشار ضعیف در رنج های جریانی مختلف به منظور راه اندازی و حفاظت از تجهیزات مختلف
2- محافظت از تابلوهای راه انداز موتوری، ژنراتوری و پمپ ها
3- کاربرد در اکثر صنایع کشور اعم از نفت و گاز، سیمان، صنایع غذایی، ماشین آلات صنعتی، سردخانه ها و…
4- استفاده برای قطع شبکه در تابلو های برق مستقیم یا ژنراتوری به منظور تعمیرات دوره ای و چکاپ تجهیزات

 

انواع کلید اتوماتیک کامپکت

1- کلید های اتوماتیک کمپکت غیرقابل تنظیم ( فیکس)

این کلید ها دارای ماژول تنظیم جریان نبوده و از نظر حرارتی و مغناطیسی غیر قابل تنظیم می باشد. این کلید ها برای حفاظت در برابر یک جریان مشخص، مطابق با جریان استاندارد ذکر شده بر روی بدنه کلید به کار می روند.

 کلید های اتوماتیک کمپکت غیرقابل تنظیم ( فیکس)

 

2- کلید اتوماتیک کمپکت قابل تنظیم

این کلید ها در بازار به دو صورت موجود هستند :

1-2) کلید هایی که از نظر حرارتی قابل تنظیم و از نظر مغناطیسی غیرقابل تنظیم هستند.

کلید اتوماتیک کمپکت قابل تنظیم

2-2) کلید هایی که از نظر حرارتی و مغناطیسی قابل تنظیم هستند.

کلید هایی که از نظر حرارتی و مغناطیسی قابل تنظیم هستند

 

مطمئناً گزینه دوم دارای حفاظت بهتری نسبت به گزینه اول می باشد اما گزینه یک دارای قیمت پایین تر بوده و مناسب مشتریانی است که تنها حفاظت عادی در یک جریان خاص، خارج از جریان نامی قید شده بر روی کلید، مد نظرشان است.

در این نوع از کلید های قابل تنظیم، شما می توانید رنج جریان را متناسب با کلید تولید شده توسط برند مورد نظرتان، از 0.8 تا 1 برابر جریان نامی قید شده بر روی بدنه کلید تنظیم نمایید. برای مثال شما  می توانید یک کلید اتوماتیک کمپکت قابل تنظیم 100 آمپری را از رنج 80 الی 100 آمپر تنظیم نمایید.

3- کلید اتوماتیک کمپکت قابل تنظیم الکترونیکی

این کلید دارای قابلیت تنظیم به صورت حرارتی و مغناطیسی است با این تفاوت که، در این نوع کلید شما با یک تجهیز یا رله ی میکرولاجیک سروکار دارید. این رله که از یک میکرو کنترلر داخلی استفاده می کند؛ این توانایی را به شما می دهد تا بتوانید تنظیم جریان و حفاظت دقیق تری روی کلید داشته و منحنی های مهم کلید را مطابق با دفترچه راهنمای کلید، تغییر دهید. میزان تغییرات جریان در این کلید ها از 0.6 تا 1 برابر جریان نامی قید شده بر روی بدنه کلید می باشد.

کلید اتوماتیک کمپکت قابل تنظیم الکترونیکی

 

تجهیزات قابل نصب بر روی کلید های اتوماتیک کمپکت

1- کنتاکت کمکی

به منظور استفاده در مدارات فرمان یا اتصال به ادوات نمایشگر برای اطلاع از شرایط کلید

کنتاکت کمکی

 

2- کنتاکت خطا (آلارم)

کنتاکت خطا (آلارم)

 

3- رله شنت

به منظور حفاظت و تغییر وضعیت کلید به حالت Trip در مواجه با یک خطای دریافتی

رله شنت

 

4- رله آندر

به منظور حفاظت در برابر افت ولتاژ از رله آندر ولتاژ استفاده می شود.

رله آندر
رله آندر

 

5- موتور کلید اتوماتیک

به منظور راه اندازی کلید از راه دور و به صورت اتوماتیک

 

موتور کلید اتوماتیک

 

6- شمش های ورودی و خروجی

به منظور ارتباط راحت تر کلید با کابل ها و کابلشو های ورودی و خروجی

شمش های ورودی و خروجی

 

7- دسته گردان

به منظور انجام تغییر وضعیت کلید از روی درب تابلو و به سهولت

دسته گردان

 

8- پایه پلاگین

به منظور تغییر نوع نصب کلید از حالت ایستاده و فیکس به حالت کشویی

پایه پلاگین

 

9- ماژول های میکرولاجیک

به منظور حفاظت بیشتر و دقیق تر از تجهیزات پایین دستی کلید

ماژول میکرولاجیک

 

10- صفحات کناری (دیوایدر)

به منظور حفاظت و قطع هرگونه ارتباط یک به یک پل های ورودی و خروجی با یکدیگر

صفحات کناری (دیوایدر)

 

عوامل موثر بر قیمت کلید های اتوماتیک

1- رنج جریان نامی : به طور کلی در دسته بندی برند های مختلف، در ازای تغییر آمپر فریم کلید، قیمت آن تغییر و افزایش می یابد. برای مثال کلید های آمپر فریم 250 که رنج 200، 225 و 250 آمپر را پوشش می دهند؛ دارای قیمت بالاتری نسبت به کلید های آمپر فریم 100آمپر هستند که رنج 16 الی 100 آمپر را پوشش می دهند.
2- نوع کلید : اینکه کلید از نظر قابلیت تنظیم یا فیکس بودن در چه وضعیتی است روی قیمت آن تاثیر می گذارد.
3- ادوات جانبی : ادوات جانبی نصب شده بر روی کلید قیمت آن را افزایش می دهد.
4- قدرت قطع: قدرت قطع بالاتر نشان دهنده حفاظت بالاتر کلید می باشد که در این صورت قیمت کلید را افزایش می دهد.
5- رله میکرولاجیک : چنانچه کلید دارای رله میکرولاجیک باشد دارای قیمت بالاتری به نسبت مشابه بدون رله است. برای مثال قیمت یک کلید اتوماتیک کمپکت قابل تنظیم 400 آمپری با رله میکرولاجیک، بسیار بالاتر از نمونه مشابه آن کلید، بدون رله است.
6- برند کلید: انتخاب یک کلید از برند های مطمئن و خوب بازار به نسبت انتخاب یک برند متوسط، در بردارنده هزینه بیشتری برای مشتری است.

 

تفاوت کلید های مینیاتوری با کلید های اتوماتیک کمپکت

1- رنج جریانی کلید های مینیاتوری بسیار محدود تر از کلید اتوماتیک است. یک کلید مینیاتوری سه فاز از یک برند مطرح در بازار ایران، نهایتاً از رنج جریان 125 آمپر پشتیبانی می کند؛ در مقابل، پشتیبانی از رنج جریان 1600 آمپر در کلید های اتوماتیک کمپکت، آنها را وارد رنج جریانی کلید های هوایی نموده است.
2- وجود سه وضعیت ON، OFF و Trip در کلید اتوماتیک به نسبت دو وضعیت ON و OFF در کلید مینیاتوری.
این مسئله باعث می شود که درحالت Trip، مدار به طور کامل قطع نشده و تنها اخطار صادر شود.
3- قدرت قطع بالاتر کلید های اتوماتیک کامپکت در مقابل کلید های مینیاتوری. یک کلید اتوماتیک کامپکت در حداقل ترین حالت ممکن، دارای قدرت قطع 50 کیلو آمپر می باشد و این درحالی است که قدرت قطع یک کلید مینیاتوری در نهایت به 10 کیلو آمپر می رسد.
4- کلید های مینیاتوری به علت تحت پوشش قراردادن جریان های زیر 16 آمپر، گزینه بسیار مناسبی برای مصارف روشنایی خانگی،صنعتی و مدارات الکترونیکی می باشند.
5- تجهیزات جانبی بیشتر کلید های اتوماتیک کمپکت به نسبت کلید های مینیاتوری سبب می شود که کاربرد بیشتری در برق ورودی تابلوهای صنعتی داشته باشند.
7- قابلیت کنترل از راه دور تنها برای کلید های اتوماتیک کمپکت امکان پذیر است.
8- وجود منحنی قطع قابل تنظیم و منعطف نشان از محافظت دقیق تر کلید اتوماتیک کامپکت به نسبت کلید مینیاتوری دارد.