در مقاله قبلی نگاهی به تفاوت‌های سافت استارتر ها و درایوهای کنترل دور موتور که با نام اینورتر در بازار شناخته می‌شوند؛ انداختیم. در مقاله یادشده صحبتی در خصوص سافت استارتر های انالوگ و دیجیتال کردیم و اشاره داشتیم که سافت های دیجیتال قابلیت‌های بیشتری نسبت به سافت های آنالوگ دارند. بر همین مبنا در این مقاله به بررسی تفاوت سافت استارتر آنالوگ و دیجیتال می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
سافت استارتر چیست و چگونه کار می کند؟
سافت استارتر تجهیزی است که با استفاده از قابلیت نیمه هادی‌های الکترونیک قدرت که ترایاک و تریستور ها هستند؛ وظیفه راه اندازی آرام الکتروموتورها را تا دور نامی بر عهده دارد. علت نیازمندی ما به راه اندازی آرام و نرم الکتروموتورها را می‌توان به دو عامل مهم خلاصه کرد:
– نخست، جریان راه اندازی بالای الکتروموتورهای توان بالاست که سبب افت ولتاژ در شبکه می‌شود که نتیجه آن آسیب به دیگر تجهیزات موجود در کارخانجات است.
– دوم، آسیب به کوپلینگ ها، گیربکس‌ها و دیگر ادوات مکانیکی در گذر زمان به سبب نیروی ضربه در زمان راه اندازی الکتروموتورها می‌باشد.
بر اساس همین دو مبنای اصلی، سافت استارتر ها ساخته شدند.
سافت استارتر ولتاژ ورودی را دریافت کرده و براساس اینکه دو فاز یا سه فاز است؛ کنترل خود را اعمال کرده و در نهایت خروجی را به صورت سینوسی با دامنه مناسب به موتور می‌دهد که در اثر آن موتور راه اندازی نرم خواهد داشت. در خصوص دو فازی یا سه فازی سافت باید بر روی نقشه شماتیک سافت استارتر که عموماً بر روی آن رسم شده است نگاهی بیاندازیم. در حالت دو فازی تنها بر روی دو فاز از سه فاز ورودی به موتور کنترل داریم و در حالت سه فازی بر روی هر سه فاز کنترل لازم را داریم.
سافت استارتر چگونه کار می کند؟
یک سافت استارتر به طور کلی از بخش‌های برد الکترونیک (PCB)، هیت سینک، تریستورها، فن و بدنه تشکیل شده است. برد الکترونیک وظیفه کنترل نحوه کار تریستورها، اعمال تنظیمات و حفاظت‌ها را بر عهده دارد. بسته به نوع سافت استارتر، این برد می‌تواند ورودی و خروجی‌های فرمان را دریافت کند و بر روی آنها اعمال برنامه نماید. بخش قدرت سافت استارتر را که به خروجی سافت متصل است؛ تریستورها تشکیل می‌دهند. تریستور ها کنترل ولتاژ را برای ما انجام می‌دهند. با اتصال معکوس دو تریستور، ترایاک شکل می‌گیرد. با استفاده از تکنولوژی تریستور و ترایاک می‌توان برش ولتاژی را برای هر دو نیم سیکل مثبت و منفی داشت و بر همین اساس، خروجی تشکیل شده را به الکتروموتور داد. تریستور کار افزایش و کاهش ولتاژ در خلال راه اندازی و توقف را انجام می‌دهد. در نظر داشته باشید که در حالتی که الکتروموتور به دورنامی می‌رسد تریستور تمام ولتاژ خود را از خود عبور می‌دهد و کنترلی روی مقدار آن ندارند.
سافت استارتر آنالوگ چیست؟
سافت استارتر های ساده‌ای که فاقد صفحه نمایش هستند؛ به عنوان سافت استارتر آنالوگ شناخته می‌شوند. در این مدل‌ها به جای کی پد با ولوم ها یا پتانسیومتر ها روبرو هستیم. امکانات آنها محدود و روش‌های راه اندازی ساده‌ای دارند. در این سافت استارتر معمولاً از لامپ‌های LED به منظور نمایش وضعیت کار سافت استارتر و نمایش خطا استفاده می‌شود. امکان مشاهده کمیت‌ها مانند رنج ولتاژ، جریان یا توان وجود ندارد. در برخی مدل‌ها مانند زیمنس 3RW40 امکان اضافه کردن متعلقات جانبی مانند اضافه کردن سنسور حرارتی برای کنترل دمای سیم پیچ وجود داردکه جزو آیتم‌های حفاظتی سافت استارتر ها می‌باشد.
سافت استارتر دیجیتال چیست؟
سافت دیجیتال امکانات پیشرفته‌ای نسبت به سافت آنالوگ دارد. این امکانات شامل صفحه نمایش، کلیدهای کنترل یا کی پد، ورودی خروجی‌های دیجیتالی و آنالوگ، منوهای متعدد، روش‌های راه اندازی و توقف متفاوت و… می‌باشد. همچنین مشابه با درایوها امکان اتصال سافت های دیجیتالی به دیگر سیستم‌ها با استفاده از شبکه‌های صنعتی میسر است. در سافت استارتر دیجیتال می‌توانید نوع راه اندازی را در حالت‌های مختلف سریع، استاندارد و پیشرفته قرار دهید و آنها را به صورت دستی یا اتوماتیک راه اندازی کنید. سافت استارتر های دیجیتالی دارای سیستم شناسایی خطای پیشرفته‌ای نسبت به نمونه‌های آنالوگ هستند.
نکته: سافت استارتر دیجیتال می تواند بای پس دار و بدون بای پس باشد که در مقاله تفاوت سافت استارتر و درایو به آن اشاره کرده ایم.
تفاوت سافت استارتر آنالوگ و دیجیتال
با توجه به مواردی که عنوان شد می‌توان تفاوت‌های زیر را برای این دو نوع سافت استارتر عنوان کرد:
1- تفاوت در نحوه برنامه دهی
در نمونه آنالوگ لازم است تا به صورت دستی و با استفاده از پتانسیومترهای موجود تنظیمات را وارد کنید ولی در مدل دیجیتال این کار با استفاده از کی پد و صفحه نمایش دیجیتالی انجام می‌شود.
2- تفاوت در نحوه راه اندازی و توقف
در نمونه‌های آنالوگ شما فقط می‌توانید ولتاژ راه اندازی و زمان راه اندازی را تعیین کنید. در نمونه‌های دیجیتال علاوه بر این موارد امکان تعیین نحوه راه اندازی و مواردی از این قبیل برای شما فراهم است؛ مثلاً می‌توانید با استفاده از ترمینال کنترلی، اعمال دستور راه اندازی بدهید.
3- تفاوت در مدل‌های راه اندازی و توقف
نمونه دیجیتال مدل‌های مختلفی را برای راه اندازی و توقف در نظر گرفته است. مثلاً در مدل دیجیتا لشما می‌توانید از سیستم تزریق DC برای اعمال ترمز شفت الکتروموتور کمک بگیرید.
4- امکان ارتباط با دیگر تجهیزات اتوماسیون
این مورد فقط برای مدل‌های دیجیتالی امکان‌پذیر است و برای مدل‌های آنالوگ تعریف نشده است.
5- حالت بای پس
بای پس فقط برای سیستم‌های دیجیتالی می‌تواند به صورت داخلی وجود داشته باشد و برای نمونه‌های آنالوگ باید کنتاکتور بای پس به صورت خارجی انتخاب و نصب شود.
6- امکان راه اندازی چندین کنتاکتور
در سافت‌های آنالوگ امکان راه اندازی چندین الکتروموتور وجود ندارد. در نمونه دیجیتال برخی برندها این حالت فراهم است.
7- پارامترهای حفاظتی
در مدل‌های دیجیتال با توجه به اینکه امکان رویت پارامترهایی نظیر ولتاژ، جریان، توان، دمای موتور و دستگاه وجود دارد؛ می‌توان مواردی را به عنوان پارامترهای حفاظتی برای حالت‌های خاص در نظر گرفت.
در این مقاله سعی کردیم تا شما را با مدل‌های مختلف سافت استارتر‌ها آشنا و مزیت‌های هرکدام را به شما معرفی کنیم. شما می‌توانید برای کسب اطلاع بیشتر با همکاران ما در ارتباط باشید. انرژی در دستان تو!
نظرات کاربران